Venice Biennale, một trong những sự kiện nghệ thuật quốc tế uy tín nhất trên thế giới, đã chứng kiến nhiều cột mốc lịch sử, từ những cuộc cách mạng về hình thức đến những tranh luận triết học sâu sắc. Nhưng ít ai biết rằng, phiên bản năm 1936 của triển lãm này đã trở thành một chiến trường văn hóa đầy kịch tính, phản ánh những bất đồng chính trị sâu sắc đang diễn ra tại Italy vào thời điểm đó.
Để hiểu được sự kiện lịch sử này, chúng ta cần quay ngược về thời kỳ đầu những năm 1930, khi chế độ Phát Xít do Benito Mussolini cầm đầu đang nắm quyền tại Italy. Nghệ thuật, theo quan điểm của Mussolini, phải phục vụ cho mục tiêu dân tộc hóa và củng cố sức mạnh của nhà nước. Các phong trào nghệ thuật tiên phong như Futurism và Abstractionism bị coi là “thù địch” với tư tưởng Phát Xít, vì chúng không tuân theo những khuôn mẫu truyền thống và thiếu tính quốc gia.
Trong bối cảnh chính trị căng thẳng đó, Venice Biennale năm 1936 trở thành một sân khấu để tranh giành quyền lực tư tưởng. Chính phủ Mussolini đã cố gắng kiểm soát toàn bộ triển lãm, chỉ chọn những tác phẩm nghệ thuật phù hợp với tư tưởng Phát Xít. Họ muốn biến Venice Biennale thành một “công cụ tuyên truyền” cho chế độ của mình.
Tuy nhiên, ý định này đã gặp phải sự phản kháng mạnh mẽ từ các nghệ sĩ Italy, đặc biệt là một nhân vật nổi tiếng: Giorgio Morandi.
Morandi, một họa sĩ trừu tượng được biết đến với những bức tranh tĩnh vật đầy tinh tế và đơn giản, đã trở thành hiện thân cho tinh thần chống Phát Xít của nhiều nghệ sĩ Italy. Ông từ chối tuân theo yêu cầu của chính phủ, không muốn tham gia vào trò chơi chính trị đầy giả dối. Thay vào đó, Morandi tập trung vào việc sáng tạo những tác phẩm nghệ thuật chân thật và mang tính nhân văn cao.
Sự phản kháng của Morandi đã truyền cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ Italy khác, khiến họ tự do thể hiện bản sắc nghệ thuật của mình, bất chấp áp lực từ chế độ Phát Xít. Venice Biennale năm 1936 trở thành một chiến trường văn hóa, nơi các ý tưởng và tư tưởng được tranh luận gay gắt.
Ảnh hưởng lâu dài của Venice Biennale 1936:
- Sự trỗi dậy của nghệ thuật phi chính trị: Sự kiện này đã cho thấy sức mạnh của nghệ thuật trong việc phản kháng chế độ độc tài.
- Tái sinh lý tưởng nhân văn: Morandi và những người theo phe ông đã khẳng định giá trị của nghệ thuật như một phương tiện để thể hiện vẻ đẹp, sự thanh tao và tinh thần nhân văn.
Venice Biennale năm 1936 không chỉ là một sự kiện nghệ thuật đơn thuần, mà còn là một cột mốc quan trọng trong lịch sử Italy. Nó đã chứng minh sức mạnh của nghệ thuật trong việc phản kháng chế độ độc tài, đồng thời khẳng định vai trò của nghệ thuật như một phương tiện để truyền bá thông điệp nhân văn và tự do.
Giorgio Morandi, với sự kiên định của mình trước áp lực chính trị, đã trở thành một biểu tượng cho tinh thần chống Phát Xít và được nhớ đến như một trong những nghệ sĩ vĩ đại nhất của Italy thế kỷ 20.